V Otwarte Seminarium Filozoficzno-Psychiatryczne ”Antropologia doświadczenia a zdrowie psychiczne”

29-30 listopada 2016

Aula Wydziału Filozofii i Socjologii UMCS, pl. M. Curie-Skłodowskiej 4.

Wydarzenia towarzyszące miały miejsce w Chatce Żaka oraz Galerii Labirynt.

Liczba uczestników: około 220 osób

Nagrania audio z konferencji >>

Strona oficjalna >>

DZIEŃ I – 29 listopada

9.30-9:40 (aula Filozofii i Socjologii UMCS) – Otwarcie konferencji

9:40-10:40 – Wykład dialogiczny:

• dr Marcin Moskalewicz (Oxford, UP) – Psychopatologia doświadczenia czasu
• dr Marek Pokropski  (UW) – Fenomenologia świadomości czasu a ucieleśnienie

10:40-12:10 – Panel I – Drogi doświadczenia

• dr (in spe) Jakub Tercz (UW) (wprowadzenie)
• dr hab. Andrzej Kapusta (moderacja))

Paneliści:

• dr hab. Paweł Bytniewski (UMCS) – Hermeneutyczna koncepcja doświadczenia
• prof. dr hab. Jadwiga Mizińska (em. UMCS) – Mistyk i doświadczenie
• dr hab Jarosław Sak (UM) –  O „drogach doświadczenia” lekarza i pacjenta na kanwie fenomenologicznej koncepcji zdrowia i choroby
• dr Anna Witeska-Młynarczyk (UW) – Doświadczenie etnologa

12:10-12:40 – Przerwa kawowa

12:40-14:10 – II Panel – Doświadczenie a psychoterapia. Doświadczenie graniczne i rytuał przejścia

• Agnieszka Brejwo (moderacja)

Paneliści:

• prof. dr hab. Szymon Wróbel (PAN, UW) – Doświadczenie z językiem i bez języka
• Jan Mela (Poza Horyzonty) – Mój biegun
• mgr Bartosz Samitowski (PTPA) – Doświadczenie, inicjacja i transformacja w analizie Jungowskiej
• mgr Paweł Seroka (UG) – Obecność w doświadczeniu granicznym, czyli jak towarzyszyć osobie w kryzysie

14:10-15:30 – Obiad

15:30-16:30 (Galera Labirynt) – Rozmowa  o  antropologii emocji

• dr hab. Jolanta Kociuba (moderacja)

Rozmawiają:

• dr Bogna Szymkiewicz (UW) – Emocje – Nieoczywiste drogi do siebie
• dr Adam Workowski (U JPII, IMJT) – Emocjonalne bycie sobą

16:30-16:45 – Przerwa

16:45-19:00 (Galeria Labirynt) – Art and Vulnerability in Performance

Waldemar Tatarczuk „Up” – praca wideo na bazie performance; prezentacja dokumentów wideo performance (wybór Paulina Kempisty (GL))

Komentatorzy:

• dr Mira Marcinów (PAN),
• dr Rafał Czekaj (UMCS),
• dr (in spe) Jakub Tercz (UW, OSF-P)

20.00 – 22.30 – Spotkanie integracyjne na Starówce​

DZIEŃ II – 30 listopada 

9:30-11:00 – III Panel – Podatność na zranienie (kruchość) a zdrowie psychiczne

•  Jakub Tercz (moderacja)

Paneliści:

• dr Joanna Krzyżanowska-Zbucka (IPiN) – Podatność na zranienie z perspektywy lekarza
• dr Maja Chmura (UW) – Wrażliwość cielesna w myśli filozoficznej Emmanuela Levinasa
• mgr Katarzyna Parzuchowska (eFkropka) – Chorowanie jako siła
• dr hab. Andrzej Kapusta (UMCS, OSF-P) – Podatność na zranienie jako kategoria antropologiczna

11:00-11:30 – Przerwa kawowa

11:30-13:00 – IV Panel – Rola dialogu i doświadczenia (siebie) w rozwoju człowieka

Moderują:

• dr Mira Marcinów
• mgr Justyna Rynkiewicz

Paneliści:

• prof. dr hab. Piotr Oleś (KUL) – Adaptacyjne i nieadaptacyjne funkcje dialogów wewnętrznych
• ks. prof. dr hab. Krzysztof Guzowski (KUL) – Duch dialogu
• dr Renata Franczak (UMCS) – Słowo i cisza w psychoterapii
• dr Jan Kutnik (KUL) – Doświadczenie dialogu a rozwój podmiotowości

Obiad – 13:00-14:00​

14:00-15:30 – V Panel –  Edukacja i doświadczenie współczesności – nowe wyzwania

Moderują:

• dr Anna Bieganowska
• mgr Katarzyna  Skalska

Paneliści:

• prof. dr hab. Janusz Kirenko (UMCS) – Tranzycja – wymóg czy wyzwanie współczesnej edukacji osób z niepełnosprawnością
• prof. dr hab. Teresa Pękala (UMCS) –
• dr hab. n. med. Andrzej Cechnicki (UJ) – Programy psychoedukacyjne: 15 lat doświadczeń
• dr Piotr Szczukiewicz (SPPiTR) ​-  Wiedza i wykształcenie a zdrowie psychiczne. Czy na studiach można znaleźć sens życia?

15:30-15:40 – Zakończenie konferencji

16:30-20:00 (Chatka Żaka) – PsychoKino – film Nawet nie wiesz jak bardzo cię kocham (1h, 16′) (obowiązują wejściówki)

pokaz filmowy oraz dyskusja z udziałem reżysera – Pawła Łozińskiego

• prof. dr hab. n. med. Bogdan de Barbaro (UJ) (udział w filmie))
• dr hab. n. med. Andrzej Czernikiewicz (UMCS)
• dr hab. n. med. Andrzej Cechnicki (UJ)
• dr Renata Franczak (UMCS)

Wydarzenia okołokonferencyjne – warsztaty:

• Warsztaty antydyskryminacyjne – nowy wizerunek osób po kryzysie zdrowia psychicznego – Fundacja eFkropka
• Bycie w świecie:  laboratorium uważności i nawiązywania kontaktu II – Agnieszka Brejwo, Andrzej Kapusta
• „Logoterapia V.E. Frankla wobec cierpienia człowieka” – Piotr Szczukiewicz
•  Autoetnografia/psychiatria – Anna Witeska Mlynarczyk, Maria Latkowska
• Praktyka komunikacji na dzisiejszym rynku pracy – Halina Rarot

Szczegółowe informację dostępne są pod linkiem.

Opisy wybranych paneli:

Doświadczenie a psychoterapia. Doświadczenie graniczne, rytuał przejścia

Celem panelu jest przedstawienie pojęcia doświadczenia w ujęciu różnych nurtów psychoterapeutycznych. Perspektywa doświadczenia obejmuje w tym przypadku różne wymiary doświadczenia, rozumienia, emocji, sposoby doświadczania siebie, świata, innych. Chcielibyśmy w tym przypadku zwrócić szczególną uwagę na doświadczenie graniczne w procesie terapeutycznym oraz na doświadczenie transgresji, wzrostu do którego może ono prowadzić. W przeciwieństwie do doświadczenia alienacji, izolacji, braku integracji, cierpienia, impasu w psychopatologicznych objawach i stanach.

Szeroko pojęte doświadczenie graniczne zawiera w sobie ryzyko i niebezpieczeństwo, przybiera często kształt rytuału przejścia, któremu towarzyszą silne emocje, lęk, strach, poczucie zagrożenia. Głębokie i trudne przeżycia zakończone pozytywnym rozwiązaniem/przepracowaniem wymagają odpowiedniej społecznej relacji i strukturyzacji, porządku, rytuału, a w niektórych przypadkach osoby doświadczonej, mistrza ceremonii lub formacyjnego doświadczenia (np. psychoterapeuty, doradcy, coacha, szamana). Doświadczenie przejścia, które niesie ze sobą przekroczenie granicy może też przybrać dramatyczny charakter w postaci kryzysu, sytuacji kryzysowej, traumy. W sytuacji nadzwyczajnego doświadczenia brak nam wzorców zachowań, które można by powielać; poszukuje się osób (charyzmatycznych), które mogą stać się przewodnikami. Proces przejścia-transformacji może być prowadzony za pomocą odpowiedniej metody (np. psychoterapia) lub formy (np. sztuka). Transformacyjne wydarzenie pojawia się w życiu jednostki (grupy), i często podważa jej dotychczasowe pewniki i oczywistości oraz przyczynia się do podjęcia nieracjonalnych decyzji. Tak się dzieje w kryzysie psychicznym, silnych emocjonalnych relacjach, istotnej zmianie w życiu. Jednostka jest często „wypchnięta” (a nie sama dokonuje wyboru) w kierunku/do granicy przez siłę zdarzeń i może dokonać zmian, czy poddać się wyborom niezgodnych jej wcześniejszym przekonaniom i systemowi wartości. Ważną częścią życia człowieka jest społecznie definiowane doświadczenie formacyjne/transformujące typu pójście do szkoły, na studia, podjęcie pracy, służba wojskowa, małżeństwo, itp.

Zależy nam na tym aby tak rozumiane doświadczenie przedstawić językami różnych nurtów terapeutycznych. Kryzys psychiczny oraz potrzeba poszukania pomocy w formie psychoterapii jest sytuacją, w której człowiek stoi na granicy swoich możliwości. Psychoterapia staje się wtedy sposobem na poszerzenie, przekroczenie tych możliwości, na rozwój i wzrost. W tym samym panelu chcielibyśmy pokazać także dodatkową perspektywę – czyli sytuację, kiedy człowiek decyduje się podjąć tę próbę samodzielnie i wyrusza w drogę by zmierzyć się z własnymi ograniczeniami i możliwościami, nie tylko z własną wytrzymałością fizyczną ale także z własną psychiką, myśleniem i przeżywaniem. Taką próbą może być doświadczenie drogi, pielgrzymki. W tym przypadku zawarta jest hipoteza o „doświadczeniu przejścia” bez przewodnika czy mistrza ceremonii.

Edukacja i doświadczenie współczesności – nowe wyzwania

Celem panelu będzie namysł nad zadaniami uczelni wyższej w przygotowaniu młodzieży akademickiej do sprostania wyzwaniom współczesności. Wyzwaniom,które rodzą się w wyniku szybko zachodzących zmian społecznych takich jak: globalny rynek pracy, rozwój nowych technologii, szybko zachodzące zmiany społeczne. Można więc postawić pytanie jakie kompetencje i cechy, które są potrzebne młodemu pokoleniu by mogło efektywnie pełnić role w życiu dorosłym.