Seminarium dyskusyjne „Patologie decyzji”

1 lutego 2017 roku

Kawiarnia & Księgarnia Tarabuk oraz Nowy Świat Muzyki, ul. Nowy Świat 63, Warszawa

---

Paneliści:

• dr Mira Marcinów (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)
• dr hab. Andrzej Kapusta (Instytut Filozofii UMCS, OSF-P)
• prof. dr hab. Robert Piłat (Instytut Filozofii UKSW)

Moderacja

• mgr Jakub Tercz (UW, OSF-P)

---

Codziennie podejmujemy dziesiątki decyzji. Niektóre z nich są ważne i dotyczą wielkich spraw, inne są mniejsze i nie zwracają szczególnie naszej uwagi. Decydujemy w sklepie, decydujemy w czasie wyborów parlamentarnych, wybieramy szkołę, pracę, żony, mężów i przyjaciół, regularnie decydujemy o tym, jak spędzać czas zwany wolnym. Zazwyczaj jednak nie starcza już czasu na zastanowienie nad tym, co to znaczy decydować.

Czasem jest też tak, że to coś wybiera nas, że w jakimś stopniu czujemy się do danej decyzji przymuszeni, jakby sprawczość nie leżała już po naszej stronie, ale gdzieś pomiędzy mną i kimś innym, albo i całkiem na zewnątrz. Nie ma czemu się dziwić, wszak żyjemy razem z innymi ludźmi i wiele decyzji musimy uzgadniać grupowo mając na względzie dobro wspólne.

Bywa jednak, że podejmujemy decyzje wbrew sobie. W krańcowym przypadku stawiani jesteśmy w sytuacji bez wyjścia, czyli takiej, w której żadna decyzja (a przynajmniej decyzja względnie dla nas korzystna) podjęta zostać nie może. Czasem zaś brak jest odpowiedniej ilości informacji i decyzja musiałaby oznaczać ryzyko, ale, prawdę mówiąc, rzadko możemy mieć co do danych pewność absolutną, zatem być może każda decyzja ma w sobie element hazardu. Być może od niepewnych informacji okazują się wtedy ważniejsze wartości, na jakich decyzję opieramy bądź które przez nią realizujemy.

Sytuacjami skrajnie nasilonych patologii decyzji – patologicznymi w sensie medycznym – interesują się psychiatrzy. Codziennie spotykają osoby cierpiące z powodu fundamentalnych problemów z podjęciem decyzji spowodowanych brakiem poczucia przyszłości, w której działanie mogłoby się zrealizować, niewiary w sens świata, zatem i sensowność działań i wyborów, mających odczucie, że ich decyzje do nich nie należą. Psychiatryczne patologie decyzji, będące źródłem cierpienia psychicznego i trudności społecznych, można odnaleźć w obrazie klinicznym wielu współcześnie przyjmowanych jednostek chorobowych, przy czym sama istota problemu dotyczy nas wszystkich i jest sprawą ogólnoludzką.

Psychiatrom, jak i nam na co dzień, brakuje jednak czasu, aby zatrzymać się i zastanowić, czym w istocie te patologie decyzji są, skąd się biorą, jak je rozumieć i czym różnią się od siebie. Współczesna filozofia ma na ten temat do powiedzenia kilka skromnych, ale być może istotnych myśli. Dlatego zdecydowaliśmy się zorganizować to spotkanie, na które z serdecznością zapraszamy wszystkich zainteresowanych pogłębioną refleksją nad decyzjami oraz ich patologiami, zarówno tych, którzy chcą w sposób praktyczny pogłębić sens własnych decyzji, w tym specjalistów, których ciekawość staramy się stale pobudzać, jak i wszystkich, którzy ciekawi są ot tak, bezinteresownie.